MARAŞ-HATAY DEPREMİ ÖN DEĞERLENDİRME
6 Şubat 2023 pazartesi sabah 16.17 de ülkemiz büyük bir depremle uyandı.11 ilimizi etkileyen Maraş depremi ülkemize büyük bir acı yaşattı. Sabahın ilk saatleri itibarıyla depremin yarattığı tahribat yıkılan binalar enkaz altında kalan binlerce insan ve canlılar…
Büyük bir panik çaresizlik öngöremezdik…
Günün ilk ışıkları ile birlikte ülkemiz büyük bir korku acı ve derin bir üzüntüye kapıldı. Halk yakınlarını kurtarmak için enkazlar içinde çırpınmaya başladı.
Ülkemizin dört bir yanından gönüllü arama-kurtarma gönüllüleri AFAD ekipleri ve belediyeler ve devletin diğer ilgili kurumları deprem bölgelerine hızla intikal etmeye başladı. Uluslararası yardımlar çerçevesinde yabancı arama-kurtarma ekipleri büyük bir dayanışma örneği gösterdi.
Mahalle afet gönüllüleri dernekler Platformu olarak İstanbul’dan Zeytinburnu, Kâğıthane MAG-DER ekipleri üyeleri 15 kişilik bir ekip hazırlıklarını yaparak 6 Şubat akşamı Afad aracılığıyla deprem bölgesi Gaziantep Nurdağı’na hareket etti.
Bir başka ekibimizde Yalova’dan 20 kişilik bir arama-kurtarma ekibi ile birlikte Maraş’a hareket etti.
Daha depremin ilk dakikalarından itibaren gönüllü arkadaşlarımız aranarak organize olmaya başladık. Ekipmanlarımızı hazırlayarak her an bölgeye gidecek şekilde hazırlandık.
İlgili makamlarla iletişime geçerek beklemeye başladık. Zeytinburnu MAG ekibimiz zeytinburnu kaymakamlığını aradığında kaymakamlık tarafından gönüllüleri bekletiyoruz cevabı alındı.
Bu arada Akad’a da mesaj atılarak ekiplerimizin bölgeye gitmek için hazır olduklarını bildirdik.
Zaman hızla geçiyor ama beklediğimiz cevabı bir türlü alamıyorduk. Nevarki akşam saatlerine doğru Afad İstanbul yöneticisini Telefonla arayarak durumu anlattığımızda Afad yetkilisi tarafından İstanbul Havalimanına hızla gelmemiz söylendi. Bizler MAG ekipleri olarak hızla havalimanına hareket ettik. Havalimanı büyük bir kalabalık gönüllü insanlar bölgeye gitmek için bekliyordu. Bizim ekip ilk uçağa binerek Gaziantep’e hareket etti. Ancak Havalimanına indiğimizde büyük bir panik kargaşa vardı. Yardıma gelenlerin nereye gideceği nasıl gideceği belli değildi. Büyük bir organizasyonluk vardı. Afad veya bir başka yetkiliyi burada göremedik. Kendi imkânlarımızla iki saatlik bir gecikme ile belediye aracı bularak Gaziantep Afad müdürlüğüne ulaştık.
Burada da haklı olarak her görevli bir yerlere koşturuyordu. Burdada organize eksikliği devam ediyordu.
Gaziantep’ten sabaha karşı, Afad yardımıyla bir araca temin edilerek. Nurdağı’na hareket ettik.
Bölgeye giderken depremden yıkılmış binalar insanların koşuşturmaları panik büyük bir korku ürperten bir kent sözün bittiği yerdeydik. Nurdağı’na yaklaştığımızda yolların kapalı olması nedeniyle dört-beş kilometrelik yolu yürüyerek bölgeye ulaştık.
Gördüğümüz manzara son derece ürpertici idi. Taş üstünde taş kalmamıştı.
Nurdağı Afad kriz merkezine geldiğimizde büyük bir kargaşa vardı. Kimin ne yaptığı kimin nereye gideceği nasıl gideceği belirsizdi. Afad merkezinde bulunan iki gönüllü varidi bize bulduğunuz bir Afad görevlisinin peşine takılarak gidin dendi. Bu bölgeye uçakla geldiğimiz için ekipman getirememiştik Afat ’tan alacağımız yardımla yapacağımızı düşündüğümüz yardımı alamadık. Bir süre sonra bir depremzede bize doğru gelerek binasının çöktüğünü kurtarma için kepçe olduğunu söyleyerek adeta yalvarır bir şekilde bütün çaresizliği ile yardım talebiyle karşılaştık. Orda bulunan yetersiz sayıda asker bulunuyordu iki uzman çavuşu yanımıza alarak 4 km yürüyerek enkaz alanına ulaştık. Depremzede ile birlikte enkaza ulaşarak çalışmalara başladık öncelikle enkaz güvenliğini alarak ekip lideri olarak enkazda canlı ses dinlemesi yaparak canlı olmadığı ve iki (-) olduğunu tespit ettik elimizde bulunan imkânlarla enkazı kaldırarak iki kişi bir erkek bir kadın enkazdan aldık. Öğleye aynı mahallede bulunan ikinci enkaza giderek bir (-) daha çıkardık.
Enkaz lara ilişkin yaptığımız çalışmanın yazılı dokümanlarını Alfa’da teslim etmek istediğimizde yetkililer bilgileri alamayacaklarını bizde kalması gerektiğini söylediler bunun gözlemlerimize göre eksiklik olduğunu yeterli çalışmaların eksik olduğunu gördük. Çalışmalarda GSM şirketlerinin iletişimde yetersiz kalmaları da ayrıca değerlendirilmeli.
Bizler gönüllü arama-kurtarmacılar olarak çalışmak için bir başka enkaz istediğimizde yardım isteyen bir vatandaş bulun oraya gidin dendi. Bu arada bölgeye gelmiş Rize OYAK Çimento’nun arama-kurtarma ekibi de bizimle birlikte çalışmaya dâhil olarak bir başka enkaza gittik. OYAK çimento ekibinin de bize katılması güç verdi onlar da enkazda çalışmak için yeterli takım vardı ve fazla enkaz bilgilerinin olmadığını bizimle verilen her görevde çalışma yapamayı istemeleri ve işimizi daha da kolaylaştırmıştı. İkinci günü kısa adı ÖNDER olan İmam Hatipliler Derneği 12 kişilik gönüllüleriyle birlikte bize katılarak yardım ve lojistik görevinde destek vermişlerdir toplamda 32 kişilik ekiple canlı ve (-) olarak bir çok insana ulaşarak kurtarma yapıldı.
Tüm bu ekiplerle birlikte bütün zorluklara rağmen dokuz gün enkazlar da çalışarak canlarımızı kurtarmaya çalıştık. Görev yaptığımız yerlerde bölge halkı tarafından çok büyük destek gördük onlarda bizimle birlikte çalışmalara katıldılar özellikle bölgede bulunan korucularla birlikte büyük bir ekip olarak elli kişilik ekiple çalışmalar yapıldı.
Büyük bir dayanışma vardı.
Türkiye büyük bir dayanışma gösteriyordu. Tıpkı 1999 gölcük depreminde olduğu gibi Van depreminde olduğu gibi İzmir depreminde olduğu gibi.
Peki, gölcük depreminden bu yana yeterli dersleri çıkarabilmişiydik. Bilim insanlarının önerilerine kulak vermişiydik.
Ülkemiz bir deprem kuşağı içinde olduğunun göre gerçek anlamda bir afet yönetimi neden oluşturamadık. Neden her depremde bir felakette organize olamıyoruz. Neden hep arama-kurtarma üzerine yoğunlaşıyoruz da (buda olmalı elbette) binaların yapıların depreme dirençli hale getirilip riskleri en aza indirecek çalışmaları hızlandırmıyoruz. Neden?
Peki, bütün bu depremlerde ölümler yaralanmalar bir kademiydi. Bunca geçen yıllar ve olan depremler-seller hep kader olarak açıklanabilir miydi? Hayır, hayır bu olamazdı olmazdı.
Bu soruları bütün yöneticilerimize soruyoruz. Bu büyük depremden de gerekli dersleri çıkarabilecek miyiz? Hala vakit var. Hemen şimdi. Yaklaşan büyük İstanbul depremi ne dair bütün yapısal önlemler alınmalı burada yaşayan yurttaşlarımız yerinden yurdundan edilmeden ve mağdur edilmeden kentsel dönüşümler hızla yapılmalıdır. Merkezi yönetim ve yerel yönetimler başta olmak üzere ilgili meslek örgütleri vb. kurumlar birlikte çözümler üretmelidir.
Şule AYDIN Zeytinburnu MAG-DER başkanı
Gül Atam ÇANKURT Kâğıthane MAG-DER Sekreteri
Durmuş YAVUZ Zeytinburnu MAG-DER Bşk.Yrd Enkaz sorumlusu Ekipleri Lideri
